De leverbot is een parasiet die voorkomt bij herkauwers maar ook bij paarden, hazen, reeën. En soms ook bij de mens. De leverbot die in ons land het meest voorkomt heeft de naam Fasciola hepatica.
De leverbot Fasciola hepatica leeft als volwassen parasiet (platworm van 2 à 4 centimeter) in de galgangen van de lever van de gastheer. De volwassen leverbot produceert veel eieren die via de gal met de mest worden uitgescheiden. Voor de verdere ontwikkeling is de tussengastheer de leverbotslak Galba truncatula nodig. Leverbotziekte kan dan ook alleen daar voorkomen waar deze tussengastheer voorkomt. De leverbot doorloopt verschillende ontwikkelingsstadia, de zogenaamde leverbotcyclus. In principe is de cyclus voor alle diersoorten hetzelfde.
De leverbotcyclus bestaat uit zes fases:
De leverbotbesmetting kan in principe in een acute en een chronische vorm optreden. Acute leverbot uit zich door een trektocht van duizenden jonge leverbotjes door de lever, waardoor de gastheer sterft door verbloeding. Vooral dieren die op zwaar besmet weiland hebben gelopen zijn zeer gevoelig en kunnen zes tot acht weken na besmetting zonder uiterlijke verschijnselen plotseling sterven door acute leverbot.
Chronische leverbot is de meest voorkomende vorm. In ernstige leverbotjaren zijn een slechte groei (van jonge dieren), een verminderde weerstand, verminderde vruchtbaarheid en vroeggeboortes symptomen.
Het eerste Nederlandse geval van resistentie van leverbot voor triclabendazol werd in 1998 op een bedrijf in de regio van Amsterdam vastgesteld. De resistentie kwam voor bij zowel rundvee als schapen. In de jaren daarna kwamen er uit die regio steeds meer berichten binnen met triclabendazol resistentie. Deze resistentie was vooral zichtbaar bij schapen, omdat die gevoeliger zijn voor een leverbotinfectie en er bij deze diersoort sneller sterfte optreedt. In dit gebied is het heel lastig om nog schapen te houden. Er is namelijk geen ander leverbotmiddel dat ook de jonge leverbotstadia bestrijdt. De jaren na 1998 is het aantal bedrijven met leverbotresistentie voor triclabendazol gestaag gestegen.
De uitbreiding van resistentie voor triclabendazol baart de nodige zorgen. In de gebieden met het grootste risico op leverbotziekte blijkt dat het zeer lastig is om met de huidige geregistreerde leverbotmiddelen de leverbotziekte goed te bestrijden. Dit zorgt voor extra schade door sterfte, vermageren en vruchtbaarheidsproblemen. Dit zorgt ervoor dat er steeds meer belang ligt bij het voorkomen van infecties. Hierbij spelen kartering (in kaart brengen van het voorkomen van de leverbotslak) en het mijden van deze gebieden in risicoperioden een essentiële rol. Ook op bedrijven waar geen resistentie is voor triclabendazol zijn deze managementmaatregelen belangrijk zodat behandelingen voor leverbotziekte kunnen worden beperkt of zelfs voorkomen. Zo kan resistentieontwikkeling worden vertraagd.
© 2015-2018 Alpacawereld.nl