Hoe start ik mijn kudde alpaca's?

Een fokpaar kunt u beter niet aanschaffen. 

Het samenhouden van intacte hengsten met merries gaat niet goed. Het kan best een jaar of 2, 3 goed gaan, maar uiteindelijk eindigt het helaas altijd in tranen. 
Als u een hengst- en merrie veulen / jaarlingen aanschaft, is het hengstje vaak eerder geslachtsrijp dan de merrie. 

Als scheerders en alpacafokker sinds 2008 hebben we dit helaas al tientallen keren zien gebeuren, waarbij uiteindelijk noodgedwongen afscheid genomen moet worden van 1 of meer dieren. Vaak kan je er dan alleen nog maar mee terecht bij een dierenhandelaar, de slager of sterft de alpaca vanzelf.

Beter is om het aantal merries aan te kopen dat je nodig hebt om je doelen te behalen, of voor zover het budget toe laat, en dit aan te vullen met ruintjes zodat u minimaal een kudde van drie alpaca's heeft. 

Geen fok ambities? Koop dan ruinen, of jonge hengstjes die u nog later (op leeftijd van 12-18 maanden) laat castreren.

Geschikte combinaties om mee te beginnen zijn bijvoorbeeld:

  • 1 merrie + 2 ruinen
  • 2 merries + 1 ruin
  • 3 merries
  • 3 ruinen

Waarom drie? Het is heel belangrijk voor een sociaal kuddedier als de alpaca om soortgenoten te hebben. Wanneer ze alleen komen te staan levert dit vaak heel veel stress op voor de alpaca en hieraan kunnen ze bezwijken.

Als u drie alpaca's heeft, kunnen ze echt als kudde functioneren, en is er rust in de groep. Daarnaast geeft dit u de ruimte en tijd om wanneer u een alpaca zou verliezen, rustig te zoeken naar vervanging. Als u slechts twee alpaca's heeft en eentje word ziek of sterft, zal u er binnen 48 uur een nieuwe bij willen hebben als maatje voor de achterblijver.

Wanneer uw merrie(s) een veulen krijgen, zal deze rond de leeftijd van 6 maanden afgespeend moeten worden zodat de lactatie bij de moeder stopt. Als u drie alpacas heeft en een veulen erbij krijgt, kunt u altijd twee groepen maken zodat uw veulen een maand van de moeder gescheiden kan leven. Dit logistieke probleem komt vaker voor dan u denkt!

Alpacaveulens horen minimaal de eerste 6 maanden in kuddeverband te leven om gesocialiseerd te worden door de kudde.
Tot een leeftijd van ongeveer 14 maanden zijn ze nog in de puber / adolescente fase. Het is aan te bevelen om in deze fase er voor te zorgen dat de alpaca's altijd een volwassen dier bij zich hebben. Bijvoorbeeld een volwassen merrie of ruin. Zo worden zij netjes in kudde verband door de oudere alpaca opgevoed.

Waarom kunnen hengsten en merries niet bij elkaar

Ik ben me ervan bewust dat ik u dit blijf zeggen. Dat komt omdat wij als scheerders en fulltime alpacafokker jaarlijks weer bij tientallen mensen over de vloer komen die problemen hebben omdat hun een 'fokpaar' is aangesmeerd. Als mensen vinden we het logisch om een fokpaar samen te houden, echter werkt dit bij alpaca's niet.

"Waarom dan niet? In het wild gaat het toch ook goed?" - Alpaca's leven niet in het wild. Het is een door de mens gefokte (gedomesticeerde) diersoort. De alpaca's lopen vrij in het hooggebergte maar door de families die eigendom/ recht hebben over een bepaald deel van de kudde worden de hengstjes er tussenuit gevist wanneer de alpaca's jaarlijks geschoren worden. Er blijft dan grofweg per vijftig merries één enkele hengst lopen. Die heeft dan ook echt een grote harem en de merries hebben de kans om kilometers weg te vluchten als de hengst te opdringerig is

De rest van de hengsten houden deze Zuid-Amerikaanse families in Peru, Chili en Bolivia dicht bij huis. Het vlees van deze hengstjes is een belangrijk onderdeel van hun dieet, en de gelooide huiden kunnen ze op de markt verkopen. Zo gaat het daar al sinds de Inca's.

"Maar wat is nou het probleem als ik een hengst en paar merries wil houden?" - Heel simpel: testosteron.

De hengst wil altijd dekken. Omdat alpacamerries ovuleren door de dekking, brengt de hengst zijn zaad tot aan de eierstokken van de merrie. Hiervoor heeft hij een penis van circa 40-50 centimeter. Zo'n dekking is dus enorm invasief voor een merrie, want de hengst penetreert heel diep èn zij maakt hormonen aan waardoor ze ovuleert.
In eerste instantie zal de merrie een hengst proberen af te wijzen als hij zich opdringt. Als ze echter onvoldoende vluchtruimte heeft om bij de hengst weg te rennen totdat hij het opgeeft, zal ze desondanks toegeven en zich laten dekken.

Gevolgen:

  • Stress en energieverspilling voor de merrie
  • Indien de merrie drachtig is, is de kans op abortus heel groot. De hengst kan tijdens de dekking makkelijk de vrucht kapot prikken met zijn penis, of de merrie aborteert als gevolg van de aangemaakte hormonen en eisprong die daar op volgt.
  • Het is niet gezond voor een merrie om meermalen per week, gedekt te worden. Als de hengst zijn aandacht niet kan verdelen over een grote groep merries (50+), zal hij dit echter wel proberen.

"Is een hengst gevaarlijk voor de mens?" - Ja, absoluut. Ondanks dat alpaca's er met hun grote ogen en wollige lijfje schattig uit zien, kan een hengst van 80-100 kilogram die het op u voorzien heeft, zeker kwaad.

Als de hengst een 'harem' van merries heeft, zal hij deze groep instinctief beschermen tegen indringers. Dat kan u zijn tijdens het voeren of uitmesten, uw kinderen of zelfs uw hond of kat.

De hengst krijgt vanaf een leeftijd van 3 jaar, grote scherpe vechtkiezen in zijn bek. Daarmee kan hij makkelijk een vleeswond veroorzaken en probeert hij indringers en andere alpaca hengsten te verwonden aan de oren, poten en testikels. Ze kunnen hard trappen, en zullen proberen te steigeren en u met de voorpoten in het gezicht te trappen. Of ze proberen u op de grond te worstelen en te dekken door aan uw scheenbeen of knieschijven te trekken.

Het lijkt in eerste instantie onschuldig, maar kan snel escaleren. U zou niet de eerste zijn die bij de huisarts of spoedeisende hulp terecht komt.

Maar ik wil een veulen, hoe doe ik dat als ik geen hengst bij de merries kan houden?

Simpel. overleg met uw fokker. In veel gevallen kunt u een dekking mee onderhandelen, en in latere jaren kunt u bij vrijwel elke fokker terecht om een dekking af te nemen voor uw merrie(s). De fokker komt dan met de hengst bij u, of u gaat met de merrie bij de fokker langs.

Binnen een half uurtje is uw merrie dan gedekt en in meer dan de helft van de dekkingen is de merrie in 1x drachtig.

U betaald dan een vergoeding aan de fokker voor de dekking. Dit dekt de volgende kosten:

  • Tijd en reistijd van de fokker
  • U krijgt garantie op een veulen, dus er zit een bedrag in het dektarief voor eventuele tijd en reiskosten voor herdekking in het volgende jaar
  • Een percentage van de waarde van de dekhengst

Vaak betaalt u € 300,00 - € 700,00 en krijgt u hiermee toegang tot de genen van een superieure dekhengst.
Ook kunt u voor verschillende merries, verschillende hengsten uitzoeken en hiermee uw kudde sneller verbeteren. Of juist verschillende kleurtjes fokken, leuk toch!?

© 2015-2018 Alpacawereld.nl